Steeds meer gemeenten zien hun plannen voor een nieuw asielzoekerscentrum sneuvelen na felle protesten van omwonenden. In zeker twintig gemeenten werden azc-projecten de afgelopen maanden vertraagd of volledig geschrapt, zo blijkt uit een inventarisatie. Voor critici een overwinning, voor het COA een groot probleem.
In Elst leidde een handtekeningenactie van ondernemer Jan Scheffer ertoe dat de gemeente Rhenen een azc-plan introk. In Deurne, Heerenveen en Zwolle gebeurde hetzelfde. Burgers klagen over gebrek aan overleg en vrezen voor de leefbaarheid van hun dorpen.
Toch blijft de Spreidingswet overeind. Vanaf 1 juli 2025 moeten gemeenten bijdragen aan asielopvang: in totaal zijn er 96.000 plekken nodig. Asielminister Marjolein Faber (PVV) voert de wet uit, maar de vraag is hoe gemeenten gaan reageren als deadlines naderen.
In Elst voelde de bevolking zich overrompeld door de plotselinge aankondiging van een azc. „We kregen zomaar een brief op de mat, zonder enig overleg,” aldus Scheffer.
Het plan om 200 asielzoekers op een afgelegen locatie onder te brengen, viel verkeerd. „Hier worden al jaren geen huizen gebouwd, maar een azc kan ineens wél? Dat maakt mensen boos.” Binnen korte tijd verzamelden tegenstanders 2800 handtekeningen. De gemeenteraad schrapte daarop het plan.
Zie hieronder: burgemeester Didam reageert op protesten tegen de komst van een azc
Het COA kampt met een structureel tekort aan opvangplekken. In januari verbleven al ruim 10.000 asielzoekers in dure hotels vanwege plaatsgebrek. Nieuwe locaties vinden blijkt lastig, omdat gemeenten terugdeinzen voor weerstand en ondernemers zich terugtrekken na maatschappelijke druk.
In Deurne werd een ondernemer die zijn terrein wilde aanbieden onder druk gezet door boze omwonenden en haakte af. Ook in andere plaatsen zwichten bestuurders voor protesten. Ondertussen tikt de tijd door. De deadline van 1 juli 2025 komt dichterbij, terwijl steeds meer azc-plannen sneuvelen. De vraag blijft: hoe gaat Nederland de opvangcrisis oplossen als gemeenten massaal de hakken in het zand zetten?